هنر ارزنده و بینظیر استان کرمان،در واقع بافتهای است از هزاران گره کوچک که به مدد سرپنجههای قالی بافان هنرمند کشورمان بر خامه و نخ زده میشود تا محصولی ساخته و پرداخته شود که افزون بر جنبههای مصرفی قوی، هنر را در مقیاس وسیع و گسترده، متجلّی کند. فرش کرمان از شهرت فراوانی در جهان برخوردار است، به طوری که ویژگیهای فرش کرمان در ادبیات و فولکلور کشور ما نیز نفوذ کرده و ایرانیان، مردم مقاوم و پراستقامت و پیر ناشدنی را به «قالی کرمان» تشبیه میکنند.
قالی کرمان از قدیم به عنوان نفیسترین و ظریفترین قالی ایران و دنیا شهرت داشته که متأسفانه در سالهای اخیر از اهمّیّت و کیفیت آن کاسته شده است.
شهرت قالی کرمان به دلیل تلفیق جذاب طرح و رنگ آن است ویکی از زیباترین و خوش سبکترین بافتههای جهان به شمار میرود. چرا که در تمایز و تشخیص قالی دو عامل طرح و رنگ بسیار حائز اهمیت هستند.پشم استفاده شده در بافت قالی کرمان، بیشتر از نواحی بم و رفسنجان به دست میآید که در مقایسه با پشم به دست آمده از نواحی شمال و غرب ایران سبکتر و چربتر است.
برخی مشخصات فرش کرمانی:
طرح و نقش، گل و گیاه و درختان، نقش رایج در فرش کرمان است. طرحهای فرش در این منطقه معمولاً لچکترنج، افشان، درختی، حیوان دار، بازوبندی، گردنبندی، خشتی، سلسلهای، شاه عباسی و چهره بافی است.
زمینه: در قالی کرمان، زمینهی ساده یا با گلهای افشان و دسته گل معمول است.
رنگ: رنگ مورد استفاده در قالی کرمان تا چندی پیش اغلب گیاهی بوده و اینک بیشتر شیمیایی شده است. رنگهای کرم، لاکی، سرمهای و خاکستری از پرکارترین رنگها در فرش کرمان، محسوب میشوند.
بافت: بافت قالی کرمان، معمولاً با گره نامتقارن، دو پوده انجام میشود.
دارقالی: دار قالی کرمان،غالباً به صورت عمودیو درنواحی عشایری از جمله سیرجان به صورت افقی (خوابیده) است.
نقشه کشی فرش: قالی و گلیم ایران در شمار اشیای نفیس و گرانبها محسوب میشود و زینت بخش بناهای مجلل کشورهای دنیا است. از جمله عللی که باعث شهرت قالی و گلیمهای ایران شده، نقشههای بی مانند و متنوع آن است که به وسیلهی نقاشان با ذوق و زبردست، قرنهای متمادی طراحیو رنگآمیزی شده است.از طرحها و نقشههای مهم استان میتوان طرحهای بینظیر و ماهرانهی موسیخانی، سبزیکار، سرام، قاب قرآنی، ستونی، نسترنی و… اشاره کرد.
طراحان فرش کرمان: تعدادی از طراحان فرش کرمان به تفکیک دوره های مختلف عبارتنداز:
دورهی شالبافی:حسنخان، کربلاییمحمدعلی؛ دورهیکلاسیک: شیخحسن، علیمحمد کاشی، علی رضا،هاشم خان، احمدخان، رضا بهرمند، طاهرزاده بهزاد؛ دورهی گلافشان: کربلایی اکبر؛ دورهی کلاسیک: احمدخان،هاشمخان،علیمحمد کاشی، علیرضا، رضا بهرمند و حسن خان.