بر مرقــد شـــاه نـعمـت الله ولی | دیـدم کـه نـوشتهاند با خطّ جلی |
کاین پیکر خفته اندرین خاک عزیز | شاهی است ولی گدای درگاه علی |
بخش اصلی آستانه ی شاه نعمت الله ولی که همچون نگینی بر تارک این دیار میدرخشد، ازیادگارهای احمدشاه بهمنی دکنی، از ارادتمندان شاه نعمت الله ولی است و بقیه در زمان شاه عباس اول، محمدشاه و ناصرالدین شاه، ایجاد شده است.
بر روی کتیبهی درب ورودی بقعه میخوانیم: شهاب الملک الدنیا و الدین… احمدشاه ابوالمفازی و تاریخ اتمام ۸۴۰ هجری قمری.
توالی صحنهای آستانه، از ورودی خیابان اصلی به این شرح است:
صحن اتابکی: این صحن در زمان علی اصغرخان اتابک، صدر اعظم ناصرالدین شاه ساخته شده است.
صحن وکیلالملکی: محمداسماعیل خان وکیلالملک، آن را بنا کرده و مرتضی قلیخان فرزند وی نیز دو مناره و سردر بر آن اضافه نموده است.
رواق وکیلالملکی: در جنوب این رواق، مقبرهی امیرنظام گروسی ادیب، سیاستمدار و حاکم کرمان (۱۳۱۷ هجری قمری) قرار دارد.
حرم: بنای حرم به دستور احمدشاه دکنی احداث شده است.
رواق شاه عباسی: بر سر در این رواق، نام مقدس دوازده امام بر روی فولاد به صورت برجسته نوشته شده و از نفایس این مجموعه به شمار میرود.
صحن میرداماد: این صحن در زمان شاه عباس، بنا شده است.
صحن حسینیه: منارههای این صحن هر کدام۶/۴۱متر ارتفاعدارد که در زمان محمدشاه قاجار بنا شده و در جریان زلزلهی سال۱۳۶۰ شمسی آسیب دیده و سپس بازسازی شده است. صحن مزبور به وسیلهی پلی به خانهی بیگلربیگی متصل میشده که در جریان سیل سال ۱۳۱۱تخریب وخانهی مذکور از آستانه جدا شده است. این خانه در حال حاضر به «باغ متولّی باشی» معروف است. کتابخانه و موزهی این مجموعه از جاذبههای دیدنی آستانه به شمار میرود.