آیت‌الله حاج میرزا محمدرضا مجتهد کرمانی

یکی از مهمترین و بارزترین چهره‌های علمی و سیاسی کرمان که به گفته بسیاری از منابع نقش عمده‌ای در بوجود آمدن زمینه‌های مشروطیت و تحولات سیاسی و اجتماعی در کرمان داشت، «آیت‌الله حاج میرزا محمدرضا مجتهد» است.

وی فرزند آیت‌الله حاج ابوجعفر و نوه آیت‌الله حاج آقا احمد سرسلسله خاندان احمدی کرمانی است. والده ایشان، دختر میرزا محمد از سادات اصیل و نجیب کرمان بود.

آیت‌الله حاج میرزا محمدرضا مجتهد در سال ۱۲۹۰ق [۱۲۴۳ش] در کرمان پا به عرصه وجود گذاشت. رشد و نمو در فضایی چنین روحانی، مسیر وی را از همان اوان طفولیت روشن نمود. مقدمات و اصول اولیه را نزد پدر و «شیخ عبدالله راینی» فرا گرفت و به سال ۱۳۰۸ق.  به دستور پدر جهت تکمیل معارف اسلامی به همراه پسر عمه خویش، آیت‌الله سید حاج علی موسوی به سوی پایگاه علوم اسلامی آن زمان ایران یعنی اصفهان مهاجرت نمود و از محضر علمای بزرگی همچون: آخوند ملا محمدباقر فشارکی، آقا محمدتقی مدرس -معروف به آخوند نجفی- ، آقا سید محمد درچه‌ای، جهانگیرخان حکیم و آخوند کاشی نهایت استفاده را برد. اما  شوق و عطش بی‌پایان درک و فهم بیشتر علوم اسلامی، بعد از هفت سال اقامت در اصفهان، در سال ۱۳۱۵ق. او را رهسپار پایگاه مرجعیت تشیع درآن سال‌ها، یعنی نجف اشرف کشاند. وی پس از ورود به نجف خیلی زود در سلک خاص مرحوم آیت‌الله ملا محمد کاظم خراسانی (صاحب کفایه) و آیت‌الله سید محمدکاظم طباطبایی (صاحب عروه) و دیگر علمای بزرگوار آن حوزه علمیه در آمد. هفت سال اقامت در این شهر مقدس و بهره‌گیری از علمای آن حوزه، از وی مجتهدی توانمند و عالمی حکیم ساخت، به نحوی که ده مجوز اجتهاد از سوی مراجع عظام آن روزگار در مورد ایشان صادر گردیده و همگی بر علم و تقوی و بینش حکیمانه وی شهادت و اقرار کرده‌اند.

آیت‌الله کرمانی، پس از ۱۴ سال دوری از شهر و دیار، به سال ۱۳۲۲ ق. به کرمان مراجعت نمود تا نتیجه عمری تحصیل و فراگیری مکارم انسانی و اسلامی را در کام شیفتگان علم و معرفت این دیار بریزد. در زمان ورود وی به کرمان (سال ۱۳۲۲ق.) درگیری فرقه‌ای در این شهر شروع شده بود و ایشان خیلی زود در رأس این درگیری‌ها قرار گرفت. همین جریان باعث شد تا ظفرالسلطنه -حاکم وقت کرمان – برای پایان دادن به این غائله، دستور فلک نمودن و تبعید وی را صادر کند. این اهانت به این شخصیت بزرگ دینی باعث گردید تا در تهران واقعه به عرض علمای مشروطه‌خواه ایران – حضرات آیات عظام: طباطبایی و بهبهانی – برسد و در نهایت منجر به وحدت آنان  و مهاجرت صغری گردد.

پس از این مشروطه‌خواهان به حضرت  عبدالعظیم، یکی از خواسته‌های آنان، برگرداندن آیت‌الله کرمانی و دلجویی از ایشان بوده است که در نهایت مورد موافقت واقع گردید.

آیت‌الله حاج میرزا محمد رضا مجتهد کرمانی یکی از بزرگترین روحانیونی بود که در این دیار، سال‌های متمادی با قدرت و شهامت، حتی پس از تغییر حکومت از قاجاریه به پهلوی، در برابر ستم و استبداد ایستاد و مرجع و ملجاء مردم ستمدیده این دیار بود. وی پس از عمری خدمت به اسلام و مردم مسلمان، در سال ۱۳۲۴ش. دارفانی را وداع گفت. آرامگاه وی در مسجد صاحب‌الزمان(عج) واقع و مورد احترام عامه مردم است«رحمت‌الله علیه».

در راستای بیان شخصیت و مراتب ایمان این عالم بزرگوار، بجاست به نمونه‌ای از داوری و قضاوت وی اشاره‌ای داشته باشیم.

وی پس از عمری خداجوئی و خدمت صادقانه در سال       شمسی بدرود حیات گفت و در مسجد صاحب الزمان کرمان به خاک سپرده شد آرامگاه او با عنوان مقبره آیت الله کرانی مورد احترام همگان است.